W wykładzie przedstawiona zostanie problematyka programowania i edukacji medialnej jako dwa największe współczesne wyzwania edukacyjne. W odniesieniu do programowania wskazuje się na konieczność skupienia się w szkołach nie tylko na utylitarnym aspekcie programowania, ale również na wykorzystaniu nauki programowania do kształtowania pożądanych i przydatnych postaw uczniów: przedsiębiorczości, zaradności, umiejętności zarządzania i postaw prospołecznych. Wskazuje się również na powiązanie umiejętności programowania z przyszłym rynkiem pracy. W odniesieniu do edukacji medialnej przedstawia się przykład wirtualnej (czyli pozornej) rzeczywistości w ujęciu dosłownym i metaforycznym. W ujęciu dosłownym wirtualna rzeczywistość oznacza otaczające, dynamiczne, interaktywne obrazy trójwymiarowe. W referacie wyjaśnia się przyczyny atrakcyjności wirtualnej rzeczywistości i związane z nią zagrożenia. Metaforyczne znaczenie wirtualnej rzeczywistości oznacza media, w szczególności elektroniczne, które siłą rzeczy przekazują zmodyfikowany lub subiektywny obraz świata. W związku z tym, w wykładzie wskazuje się, co powinno być celem edukacji medialnej uczniów, a szerzej – na czym powinna skupić się szkoła przyszłości.

Prof. dr hab. inż. Wojciech Cellary jest informatykiem, kierownikiem Katedry Technologii Informacyjnych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, specjalizującym się aktualnie w problematyce elektronicznego biznesu, elektronicznej gospodarki opartej na wiedzy, elektronicznej administracji i społeczeństwa informacyjnego. Pracował na dziewięciu uczelniach, trzech w kraju i sześciu za granicą. Jest autorem 10 książek i ponad 150 artykułów naukowych. Był konsultantem wielu ministerstw, komisji sejmowych i senackich oraz ekspertem Komisji Europejskiej. Był głównym organizatorem 38 naukowych konferencji krajowych i międzynarodowych, a ponadto członkiem komitetów programowych ponad 310 konferencji. Kierował licznymi projektami naukowymi i przemysłowymi zakończonymi wdrożeniami na skalę międzynarodową. Jest członkiem licznych towarzystw i organizacji naukowych. W latach 2010-2011 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Informatyzacji przy Ministrze Spraw Wewnętrznych i Administracji, w latach 2012-2013 był członkiem Rady Informatyzacji przy Ministrze Administracji i Cyfryzacji, od 2002 roku jest członkiem Rady ds. Informatyzacji Edukacji przy Ministrze Edukacji Narodowej (dawniej Rady ds. Edukacji Informatycznej i Medialnej).

Na obecnym etapie rozwoju technologii, szkoła, która dotychczas była głównym miejscem kształcenia, traci swój monopol. Technologie mobilne znacznie poszerzają teatr szkoły o wszystkie te miejsca poza szkołą, w których mogą znaleźć się nauczyciele i uczniowie i mają dostęp do Internetu, a za jego pośrednictwem – do wirtualnych środowisk kształcenia, wypełnionych zasobami edukacyjnymi, jak i własnymi zasobami uczniów i nauczycieli. Wyzwaniem staje się, jak spowodować, by uczniowie, wiecznie połączeni ze sobą i z dostępem do środowisk kształcenia, wykorzystywali te możliwości do uczenia się i własnego rozwoju.

W tej ewolucji i transformacji środowisk kształcenia, nadal naczelną rolę powinni odgrywać nauczyciele. Aby tak się stało, należy utworzyć system ciągłego kształcenia i doskonalenia nauczycieli w zakresie stosowania nowych technologii i korzystania z metod kształcenia wspieranych rozwiązaniami technologicznymi. Profesjonalne wsparcie nauczycieli poza szkołami, powinno w szkołach być aktywnie wspierane wewnątrzszkolnym doskonaleniem, obejmującym wszystkich nauczycieli. Kierunki kształcenia i doskonalenia nauczycieli wyznaczają standardy ich przygotowania, opracowane przez zespół przy PTI (kierowany przez autora) i przyjęte przez MEN.

Ponieważ efekty wszelkich zmian w edukacji powinny być obserwowane „pod tablicą”, czyli w klasie podczas pracy uczniów i nauczycieli, naturalnym uzupełnieniem systemu doskonalenia nauczycieli jest system ewaluacji ich pracy, mający na celu głównie wsparcie nauczycieli w ich działaniach w klasie. Opracowano również system ewaluacji pracy nauczycieli wspierających się technologią.

Kolejnym wyzwaniem dla nauczycieli i szkół stanie się wkrótce przygotowanie się do objęcia wszystkich uczniów na wszystkich etapach edukacyjnych (od pierwszej do ostatniej klasy w szkole) kształceniem informatycznym, a w jego ramach – programowaniem. Przygotowywanie zmian w podstawie programowej znajduje się na ostatnim etapie i w najbliższym czasie zostaną one ogłoszone, by zacząć budować świadomość i warunki do tych zmian, jak i przygotowywać na nie nauczycieli wydzielonych przedmiotów informatycznych.

W tym wystąpieniu zostanie przedstawiona: szkoła umieszczona w środowisku kształcenia wspomaganym technologiami, sylwetka współczesnego ucznia i rola nauczycieli, oraz stojące przed nimi wyzwania. Zaproponowany zostanie również system doskonalenia, ewaluacji i wsparcia nauczycieli posługujących się technologią w swojej pracy edukacyjnej. Na końcu zarysowane zostaną zmiany w podstawach programowych przedmiotów informatycznych, uwzględniające programowanie, mapa drogowa tych zmian oraz przykładowe scenariusze zajęć z informatyki i programowania z najmłodszymi uczniami.

Maciej M. Sysło (syslo@ii.uni.wroc.pl; syslo@mat.umk.pl; http://mmsyslo.pl/) w połowie lat 60. XX wieku przyglądał się, jak uczniowie z I LO i III LO we Wrocławiu uruchamiali swoje programy komputerowe na komputerze Elliott 803 w ramach pierwszych w kraju zajęć z informatyki w szkole. W tym samym niemal czasie i później „przechodził Odrę”, pracując na kolejnych modelach 1003, 1024, 1304, 1325 tej maszyny, produkowanej nad Odrą we Wrocławiu. Od połowy lat 80. sprowadzał do Instytutu Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego, którym kierował, kolejne modele maszyn 8-bitowych m.in. ZX Spectrum, Schneider i wreszcie dziecko spoza małżeńskiego łoża rodziny Odra – Elwro 800 Junior i przygotowywał rzesze nauczycieli do ekspansji komputerów w edukacji. W tym czasie zaczął poważnie zajmować się edukacją informatyczną, dla której przez 20 lat prowadził forum spotkań i dyskusji – konferencje „Informatyka w Szkole”. Za swój największy sukces uznaje utrzymanie, wbrew powszechnym tendencjom w kraju i za granicą, wydzielonych zajęć z informatyki w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Teraz marzy, by uczniowie, z technologią w rękach, cały czas „połączeni” i z dostępem do kopalni wszystkiego (Internetu), przekonali się (za Markiem Twainem), że „chodzenie do szkoły, a ogólnie – edukacja – nie szkodzi ich kształceniu”. Prowadzi więc zajęcia z uczniami i nauczycielami w wielu projektach w całym kraju, wykłada na konferencjach i spotkaniach z nauczycielami, sporządza dokumenty i ekspertyzy dla instytucji rządowych i samorządowych. Pełni wiele funkcji w instytucjach i organizacjach krajowych i zagranicznych, m.in. jest przedstawicielem Polski w Technical Committee on Education (TC 3) w Federacji IFIP. W uznaniu dotychczasowych działań związanych z wdrażaniem komputerów i technologii do edukacji w naszym kraju, Federacja IFIP przyznała Polsce organizację Jubileuszowej X Światowej Konferencji na temat Komputerów w Edukacji (WCCE, Toruń 2013). Współprzewodniczył Międzynarodowemu Komitetowi Programowemu i kierował Komitetem Organizacyjnym tej konferencji. Wyróżniony ostatnio nagrodami: Best Practices in Education Award (Informatics Europe, 2013) i Outstanding Service Award (IFIP, 2014).

Warsztaty będą poświęcone temu, jak skutecznie wykorzystywać narzędzia cyfrowe w szkole. Komputery, tablety i inne urządzenia mogą być sojusznikami nauczyciela w trakcie lekcji – jednak tylko, gdy zostaną włączone w odpowiedni proces dydaktyczny. Z badań i projektów prowadzonych przez zespół Fabryki Przyszłości, wynika, że mądrze wykorzystywane narzędzia cyfrowe mogą znacząco podnosić wyniki nauczania i pomagać w realizacji podstawy programowej. W trakcie warsztatów omówimy i przećwiczymy w praktyce najciekawsze sposoby na wykorzystanie programów i aplikacji edukacyjnych, a także sprawdzimy, do czego przydaje się uczniom praca w chmurze. Zajęcia będą bardzo aktywne, a uczestnicy będą mogli przetestować mobilną pracownię cyfrową, zaprojektować testy on-line i wziąć udział w zespołowej grze, w trakcie której nauczą się, jak samemu w prosty sposób tworzyć materiały multimedialne dla uczniów.

dr Łukasz Srokowski – socjolog, trener i konsultant. Specjalizuje się w tematyce wzmacniania skuteczności edukacji oraz przywództwa organizacyjnego. Wykładowca MBA na uczelniach w Polsce i za granicą, w latach 2010-2013 prodziekan Wydziału Menedżersko-Ekonomicznego WSH we Wrocławiu. Autor licznych publikacji na temat nowoczesnej edukacji, wydawanych w Polsce i za granicą. Przeprowadził ponad tysiąc godzin szkoleń dla nauczycieli, dyrektorów szkół i pracowników sektora edukacji. Od roku 2003 związany z międzynarodowym programem edukacyjnym Odyseja Umysłu. Członek Rady Ekspertów THINK-TANK MTTP, dyrektor programowy Fabryki Przyszłości w Tarnowie.

mgr Grzegorz Foltak –  informatyk, pracownik Stowarzyszenia Miasta w Internecie na stanowisku Koordynator ds. projektów edukacji cyfrowej. Trener Narzędziowni Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej dla szkól województwa małopolskiego.

– graficzny język programowania Baltie

– programowanie w środowisku 2D

– platforma testowa i konkursowa Baltie.NET

– programowanie w środowisku 3D (w języku C#)

Bohumír Soukup jest czeskim inżynierem elektronikiem, nauczycielem, metodykiem. Autor pierwszych na świecie profesjonalnych narzędzi do programowania za pomocą schematów strukturalnych SGP (Soukup Graphic Preprocessor, od 1978r.) dla języków: Assembler, Basic, Clipper, Cobol, dBase, Fortran, Modula, Paradox i Pascal. Od 1993r. zajmuje sie wyłącznie nauką programowania dla dzieci i młodzieży. W 1996r. stworzył nowy wyjątkowy w pełni graficzny język programowania Baltie, który stał się wzorem dla światowych firm np. Lego (Robolab), MIT (Scratch), Microsoft (Kodu), Google (Blockly), później dodał jeszcze Baltie C#, czym skompletował linię narzędzi SGP (Soukup Graphic Programming) do nauki programowania od przedszkola aż do matury. Jest tez autorem międzynarodowego projektu „Twórcza Informatyka z Baltie“ (TIB, od 1997r.). Od roku 2010 realizuje w Polsce największy pojekt nauki programowania, obecnie jest w projekcie juz 3.000 polskich szkół, 4.444 nauczycieli oraz 41.000 uczniow (www.tib.sk/pl). Autor międzynarodowego serweru konkursowego www.baltie.net. Już ponad 20 lat organizuje twórcze międzynarodowe konkursy programistyczne (Creative Baltie), które stały się wzorem np. dla Imagine Cupu (Microsoft) i innych. Jego ostatnią iniciatywą jest wprowadzienie nowego przedmiotu „programowanie“ do szkół podstawoych oraz gimnazjow. Wlasciciel firmy SGP Systems w Czechach, wiceprezes międzynarodowego stowarzyszenia TIB Slowacja.